Als ik nu nog eens iemand hoor zeggen: ‘Je moet het niet proberen, je moet het doen’ dan hoek ik die neer. Ik kan dat echt niet meer horen. Meestal zijn het coaches die dit zeggen of mensen die wel eens een NLP cursus hebben gedaan. Ze komen uit dezelfde stal als de Ja-Maar politie. Dan zit je net midden in een zin: ‘Ja, dat is wel zo, maar….’ en dan krijg je JA MAAR IS NEE!! keihard in je gezicht geschreeuwd. Terwijl je alleen maar een nuancering wilde aanbrengen aan iets waar je echt wel de potentie van inzag.
Proberen wordt door deze mensen gezien als een laffe disclaimer. Een uiting van twijfel. Onzekerheid. En dat is het terrein van de zwakkelingen, dat zich bevindt in de krochten van ons wezen, een plek waar deze doelgerichte mensen liever niet gezien worden. Zij begeven zich liever in de praalkamers van het positief denken. Van weten wat je wil en daarvoor gaan! Alles uit het leven halen! (Ook die vieze kleine flubberdingetjes?) Je volle potentieel benutten! Want dat is tegenwoordig de nieuwe must in je persoonlijke ontwikkeling. Want wie er nou een beetje met een half potentieel door het leven gaan? Niemand toch. En wat krijg je dan? Mensen met een prima leven die ineens bedenken dat ze misschien wel niet hun volle potentieel leven. Paniek! Stress! Dus daar gaan we, hup, met z’n allen op zoek naar ons volle potentieel. En dan denk je het gevonden te hebben en dient zich de vraag aan: is het wel je volle potentieel? Misschien is het wel een halflege versie (o pardon, halfvolle). En zo blijven we maar bezig onszelf te verbeteren en te upgraden. Nou, ik zou willen zeggen: fuck dat volle potentieel. Bestaat het überhaupt wel? Misschien is mijn volle potentieel op dit moment wel dat ik helemaal geen behoefte heb om mijn volle potentieel te benutten. Of is mijn volle potentieel op dit moment het ruiken van de regen buiten, het luisteren naar het verhaal van mijn dochter of het voelen van de angst in mijn lichaam.
Maar goed ik dwaal af.
Ik had het over proberen versus doen. Dus je moet volgens deze positivo’s niet zeggen: ik ga proberen iedere dag te mediteren, maar: ik ga het doen! Niet: ik ga vandaag proberen mijn geduld niet te verliezen, maar: ik ga het doen! Niet: ik ga proberen deze maand 5 kilo af te vallen, maar: ik ga het doen! Niet: ik ga proberen deze keer iets te zeggen op de vergadering, maar: ik ga het doen! Het voorbeeld dat je dan vaak hoort is: heb je weleens geprobeerd een potlood op te pakken? Nee hè? Je deed het of je deed het niet. Dan denk ik: ja lekker makkelijk. Een potlood oppakken. Neem dan een goed voorbeeld. Een gladde aal een half uur vasthouden. Of op commando huilen. Of de nachtwacht naschilderen.
Kijk ik ben ook niet helemaal achterlijk. Ik snap best dat als je eigenlijk al overtuigd bent dat iets niet gaat lukken, de kans groter is dat het niet gaat lukken. Maar dat los je niet op door het woordje proberen te vervangen door het woordje doen. Dan is het een cosmetische ingreep. Daaronder woekeren nog net zo hard de overtuigingen en ideeën, als een abces onder een gladgestreken huid. Mensen die gecorrigeerd worden als ze zeggen dat ze iets gaan proberen, zeggen dan snel: oh nee, ik ga het doen! En ondertussen zie je de paniek en twijfel in hun ogen, en kun je de steen in hun maag bijna voelen. Net als met affirmaties. Je kunt duizend keer in een spiegel tegen jezelf zeggen ‘ik ben mooi ik ben goed’, als je diepste overtuiging vanbinnen is dat je oerlelijk en full of shit bent, creëren die affirmaties alleen maar een innerlijke strijd en nog meer lijden.
Dus. Laten we gewoon eerlijk tegen onszelf zijn. Ik zou daarom graag het woordje proberen uit het verdomhoekje willen halen. Ik heb er sympathie voor. Ik hou van de bescheidenheid van het woord. Van de erkenning van het niet weten. De erkenning van het menselijk falen. Ik wil het doen maar ik weet niet zeker of het gaat lukken. ‘Ik wil altijd eerlijk zijn en ik weet niet of het gaat lukken. Maar ik ga het wel proberen.’ ‘Ik wil schrijver worden, en ik weet niet of het gaat lukken. Maar ik ga het wel proberen.’ Wat namelijk ook zo fijn is van het woordje proberen: het verlaagt enorm de drempel om bepaalde dingen te doen. Dingen die je eng vindt. Of moeilijk. Het fluistert je zachtjes toe: ‘kom maar, toe maar, het is eng, je bent bang, je bent onzeker en dat is allemaal oké, probeer het maar gewoon.’
Laten we het woordje doen vervangen door proberen. En eens kijken wat er dan gebeurt.
Probeer het eens.
Verschenen in de Padma Nieuwsbrief maart 2017
16 Comments
Proberen is, een poging om bewijs te proeven.
Mooie omschrijving Hans.
Een ode aan het mild zijn voor zichzelf en een milde uitnodiging door de ander. Hartelijk. Zullen we ook een milde vervanger voor het woord ‘falen’ zoeken?
Goed idee!
Mooi Karin!
Dank je!
En hoe heerlijk zou het zijn als moeten vervangen zou worden door mogen…
🙂
Al het doen begint met proberen!
Klopt!
Wat een heerlijke tekst heb je geschreven. Ik heb hier zo hard gelachen om je voorbeeld van t potlood proberen vast te houden én dan die aal, de nachtwacht en t huilen op commando. Hoe verzin je het!
Dank je wel voor de dikke vette grijns op mijn gezicht.
Graag gedaan, haha!
Doen: Je gaat naar iemand toe en zoent diegene? (Gaat niet lukken ben ik bang),
Maar je kunt het altijd “PROBEREN”…
Leuk verhaal Karin, en het blijft me bezighouden, want ik ben ook zo’n coach die dit vaak oppert naar cliënten. Maar volgens mij ben je geen goede coach, wanneer je niet eerst dieper hebt gezocht naar overtuigingen, die dwars kunnen zitten en die maken dat de dingen niet gaan zoals je zou willen. Wanneer je die hebt opgehelderd en dat betekent, hebt herkend en erkend, dan komt er ruimte om te gaan doen. Heel rustig en met hele kleine stapjes, met liefde voor jezelf. Kun je gaan proberen of noem het oefenen of spelen met de materie. Afhankelijk van het doel. En wetend hoe! Vaak hoor ik mezelf ook zeggen, ja, okee ik zal het proberen, en dan weet ik bijna zeker dat het niet zal lukken, dat ik het niet zal doen. Het is te vrijblijvend of zo! Of wanneer ik mensen hun stem leer gebruiken, kan ik horen, wanneer iemand aan het proberen is en uit onmacht zomaar wat doet, of dat hij/zij een helder beeld heeft van wat er moet gebeuren om een vrije klank te maken bijvoorbeeld. ( ik ben o.a. zang- en stemcoach ) Proberen heeft toch ook vaak een voorbehoud in zich! Okee, ik zal het proberen, maar er zit geen intentie in. Er is geen duidelijke richting. En dat mag en kan ook natuurlijk. Het hangt er maar van af wat je wilt. Wil je een verandering te weeg brengen of iets leren, dan zul je moeten oefenen. En daarin mag je mislukken, en dan begin je weer opnieuw. Met hele kleine stapjes soms om je zelf inderdaad geen schrik aan te jagen of te laten blokkeren. Samenvattend hangt het er naar mijn mening erg van af, hoe je het woordje proberen gebruikt. En gewoon zomaar wat doen kan ook erg onhandig uitpakken. Dank voor de leuke topic!
Dank je wel voor je uitgebreide reactie Marjolein! Ik ben het me je eens dat het er van afhangt hoe je het woord proberen gebruikt. Uiteindelijk gaat het niet om het woordje dat je gebruikt maar om de intentie. Mijn probleem is vooral dat die uitspraken (‘je moet niet proberen maar doen’, ‘ja maar is nee’) door veel mensen te pas en te onpas als clichés worden rondgestrooid, vaak op een belerende manier. Met weinig respect voor de ontvanger en totaal voorbijgaand aan het proces dat zich op dat moment bij iemand afspeelt of kan afspelen. De manier waarop jij het gebruikt bij je cliënten, daar kan ik me goed in vinden!
Toen mijn jongens nog op de basisschool zaten en ze waren soms wat onzeker om dingen te doen, gebruikten de juffen het zinnetje: van proberen kun je leren! Zo! BAM! Dat is nog eens een oneliner! Er is niks mis met proberen dus hartelijk bedankt voor dit artikel, heb er smakelijk om zitten lachen! Je schrijft erg leuk en pakkend!